po głowie
  • rok i lato
    8.01.2010
    8.01.2010
    Dzień Dobry Państwu!
    Czy pomiędzy liczbą mnogą od słowa rok a nazwą pory roku lato istnieje jakiś związek etymologiczny? Bo takie skojarzenie powstało w mojej głowie po przeczytaniu Winnetou Karola Maya: tam Indianie używali konstrukcji „Coś się wydarzyło pięć zim temu”. Czy w naszym, polskim języku przypadkiem nie używamy identycznej konstrukcji, tyle że z inną porą roku, zamiast zimy – lato?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Ruchomość zaimka zwrotnego się
    15.01.2019
    15.01.2019
    Szanowni Państwo,
    jak bardzo „rozbiegane” może być się w zdaniu? Zazwyczaj powinno stać przy czasowniku, za lub przed, ale są przypadki, w których nie da się oddzielić tego zaimka od jego czasownika. Czy mogę prosić o przykłady sytuacji (lub teorii), w których jest to dozwolone (i jak daleko od czasownika), a w których nie?
  • ryzykować
    5.04.2002
    5.04.2002
    Mam pytanie do Pana Profesora Bralczyka. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego pod hasłem ryzykować pisze [jest napisane – Red.]: „ryzykować c o ś (nie: czymś): Chłopiec ryzykował życie (nie: życiem), aby uratować kota”. W Innym słowniku języka polskiego PWN jest następujący przykład do hasła ryzykować: „Morze było tak wzburzone, że wypływając naszą łodzią, ryzykowaliśmy życiem. Bardzo proszę o komentarz.
    Anna Jurek
    Instytut Studiów Edukacyjnych
    Uniwersytet Opolski
  • stolica
    12.04.2005
    12.04.2005
    Witam.
    Mam takie pytanie, na które – by odpowiedzieć – z pewnością wystarczyło by jedynie zerknąć do słownika etymologicznego, ale jeśli już mam taką możliwość… Zatem do rzeczy. Zastanawiałem się ostatnio nad etymologią słowa stolica i pierwszym skojarzeniem, jakie przyszło mi do głowy było sto ulic. Czy mogliby Państwo przytoczyć właściwą etymologię i w ten sposób zweryfikować moje domniemania? Będę serdecznie wdzięczny za pomoc.
    Z wyrazami szacunku
    Radek Wiercioch
  • tabula rasa
    29.09.2006
    29.09.2006
    Chciałem spytać o wyraz tabularaza, popularny w Internecie, odmieniany i poręczniejszy niż wyniosła tabula rasa, np. „(…) trudno jest doradzać tabularazie do której nic nie dociera’’ (http://www.bowling.bm5.pl/forum2002/bownet.asp?ID=1624). Czy jest to już byt na tyle samodzielny i powszechny, by zyskać aprobatę językoznawców, przynajmniej w ramach stylu potocznego?
  • Tajemniczy frazeologizm/idiom?

    8.02.2024
    8.02.2024

    Nazywam się Svitlana, jestem obcokrajowcem, lecz bardzo fascynuje mnie język polski.Pytanie dotyczy wyrazu frazeologicznego, a może to idiom (?), zatem co właściwie oznacza wyraz — w dobrej pralni nie krochmali się chusteczek?

    Możliwe, że częściowa pisownia tego wyrazu jest niepoprawna, ale nie znalazłam żadnej wzmianki o tym wyrazie oprócz audio książki Agaty Christie "Zabójstwo Rogera Acroyda". Będę wdzięczna za wszelkie wskazówki.


    Z wyrazami szacunku czytelniczka Poradni językowej.

  • ulica Strąkowska

    3.12.2023
    3.12.2023

    Szanowni Państwo,

    już niedługo zamieszkam na ulicy Strąkowskiej (nie Strąkowej). Zachodzę w głowę, jaka jest etymologia tej nazwy. Nie pasuje mi ani strąk ani strąki. Najbliżej jest mi Strąkowo lub Strąkowa (nazwy potencjalnych miejscowości). W najbliższej okolicy mojego miasta ani śladu po takim miejscu. Ciekaw jestem, jakie są Państwa pomysły. Dziękuję.

    Wojciech

  • wąty mieć
    19.06.2014
    19.06.2014
    Szanowni Panowie,
    chciałbym zapytać o bardzo nieformalny wyraz wąty czy też wonty używany często w kontekście pretensji, np. w zdaniu „Miał jakieś wąty/wonty”. Moje pytanie brzmi: jak brzmiałaby poprawna pisownia tego wyrazu i co można powiedzieć o jego pochodzeniu?
  • Wielka litera – Hiperborej
    15.11.2017
    15.11.2017
    Szanowni Państwo,
    czy wyraz Hiperborej powinien być pisany wielką literą? Wydaje się, że tak. Tak go notuje Doroszewski. W WSO jest tylko Hiperborejczyk. Ale z kolei w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/samojedz;7152.html mamy hiperboreja.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wylać dziecko z kąpielą
    31.10.2018
    31.10.2018
    Szanowni Państwo,
    skąd się wziął związek frazeologiczny wylać dziecko z kąpielą?

    Pozdrawiam
    Stratos Vasdekis
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego